ارایه مدل مدیریت ریسک درآمدی در پروژه‌های مشارکتی آزادراهی ایران

مدیریت ریسک درآمدی در قراردادهای مشارکت عمومی-خصوصی از موارد پراهمیت برای تصمیم به مشارکت یا عدم مشارکت بخش خصوصی در کنار موفقیت یا شکست پروژه است. در این مقاله مدل مالی برای انتخاب شیوه تضمین درآمد بخش خصوصی در پروژه­های مشارکت عمومی-خصوصی احداث آزادراه ارائه شده است. درآمد بخش خصوصی در اجرای پروژه­های آزادراهی می‌تواند به چند صورت دریافت عوارض، پرداخت ثابت سالیانه، پرداخت پلکانی و پرداخت با نرخ رشد باشد. با بهره‌مندی از این مدل امکان مقایسه‌ی بین هر یک از روش­ها از نظر پارامترهایی چون بار مالی برای دولت، حداقل و حداکثر پرداختی در کل دوران قرارداد، نیرمندی در مقابل آزمون استرس مالی، تاثیر ترافیک و امکان پیاده‌سازی وجود دارد. مدل ارائه شده، برای دو پروژه اردکان-مهریز و شیراز-بوشهر به­کار برده شده است. نتایج حاکی است که برای پروژه اردکان-مهریز، به­دلیل ترافیک کم امکان استفاده دولت با روش حال حاضر اجرای پروژه­های مشارکتی وجود ندارد. در پروژه شیراز-بوشهر به دلیل داشتن ترافیک مناسب، استفاده از هر یک روش‌ها امکان­پذیر است. در این پروژه با استفاده از روش پرداخت ثابت سالیانه مبلغ     7177 میلیارد ریال باید پرداخت شود. با استفاده از روش پرداختی سالیانه متورم شده با نرخ تورم و نرخ رشد ترافیک، شروع پرداخت 581 میلیارد ریال برآورد می­شود، و مابلاتفاوت پرداخت دولت و درآمد حاصل از پروژه5742 میلیارد ریال خواهد بود. با توجه به بار مالی و امکان اجرا برای پروژه با داشتن ترافیک مناسب، پرداخت پلکانی راه­حلی برای احداث می‌تواند باشد.